Dziamdziak
Wysłany: Sob Lut 02, 2008 11:14 am
Kamienna głowa w Marczowie jest jedną z niewielu, która ma swoją nazwę i z którą wiążą się jakieś lokalne opowieści.
Według jednej z nich rzeźba pochodzi z dawnego zamku na wznoszącej się na płn. od Marczowa Łopacie.
Łopata (366 m) to wzniesienie na wsch. skraju Wzgórz Gradowskich, opadające w kierunku wschodnim stromym stokiem do doliny Bobru. Dawna nazwa Frauenberg (w tłumaczeniu „Panieńska Góra”) wywodzi się z faktu, że tutejszy las należał do klasztoru Benedyktynek w Lubomierzu. Niektórzy wiążą ją jeszcze z czasami pogańskimi (wówczas należałoby nazwę tłumaczyć jako „Babia Góra”; „baba” = czarownica), bowiem istnieją podania o pogańskim świętym gaju na szczycie wzgórza. Zamczysko na Łopacie jest godnym uwagi przykładem zgodności tradycji, nie popartej dokumentami, z realiami terenowymi – znajdują się tu nie budzące wątpliwości pozostałości założenia obronnego.
O zamku nazywanym dawniej Frauenburg lub (później) Frauenhaus nie ma żadnych informacji historycznych. Przypuszcza się jedynie, że mógł być zbójeckim gniazdem, zniszczonym w XV w., a według dawniejszych autorów miał tu być jeszcze wcześniej słowiański gródek plemienny.
Podobno resztki murów zamkowych rozbierano w XVI w., wykorzystując budulec przy wznoszeniu wieży kościoła św. Katarzyny w Marczowie. Reliktem pochodzącym z zamku ma być właśnie tzw. Tatarska lub Pogańska Głowa – płaskorzeźbiona głowa mężczyzny w czapce, wmurowana na wysokości kilku metrów w płn. ścianę wieży. Według innego podania ma to być – zgodnie z nazwą – skamieniała głowa Tatara (czyli naprawdę Mongoła) z czasów najazdu w 1241 r. Najprawdopodobniej jest to w rzeczywistości XVI-wieczny rzeźbiarski autoportret budowniczego wieży, na co wskazuje neutralność przedstawienia (bez cech karykaturalności).
Pogańska Głowa (Tatarska Głowa) na wieży kościoła św. Katarzyny w Marczowie (fot. Waldemar Brygier)
Marczów (niem. nazwa Märzdorf), zwany pierwotnie „wsią św. Marcina” (villa st. Martini) jest bardzo ciekawą miejscowością, malowniczą i bogatą w zabytki. Kościół – pierwotnie gotycki, rozbudowano w XVI w. i gruntownie przebudowano w 1707 r. We wsi znajdują się liczne krzyże, kapliczki i figury świętych oraz piękne domy o konstrukcji ryglowej. Po zamku na Łopacie zachowało się wyraźne dwuczłonowe grodzisko, założone na planie elipsy o wymiarach ok. 55 x 85 m (znajduje się na wąskim, biegnącym południkowo grzbiecie, pomiędzy dwiema dolinami potoków, ok. 1 km na płn.-zach. od szczytu Łopaty).
_________________
SKPS - z nami w Sudety
http://www.skps.wroclaw.pl/
http://www.rebusy-sudety.cba.pl/