Obrazki plamiste (alpejskie) w Sudetach

[Ivo]

Mrozen
Wysłany: Wto Cze 12, 2007 3:19 pm
Temat postu: Obrazki plamiste (alpejskie) w Sudetach

Onegdaj w internetowym Atlasie Roślin znalazłem uwagę, że ta dziwna i o egzotycznym wyglądzie roślina występuje w Polsce nie tylko od Beskidu Niskiego po Przemyśl ale i w Muszkowickim Lesie Bukowym obok Henrykowa. W zeszłym roku znalazłem jej owocostany obok szlaku wiądocego przez rezerwat. W tym roku pojechałem tam wcześniej - niestety dzięki upalnej pogodzie znalazłem znowu tylko owocostany (swoją drogą też bardzo ciekawie wyglądające i w dużej ilości). Stwierdziłem, że rośnie ona nie tylko na terenie rezerwatu ale na przykład także w zupełnie innej części Lasu Bukowego - w dolinie potoku Złotnik. Wydaje mi się, że podobne do niej liście widziałem wczesną wiosną "wychodzące z podziemi" także w innych rejonach pogórza i Sudetów (lecz wtedy nie zwracałem na nie szczególnej uwagi - wiadomo, wzrok przyciągają dopiero kwiaty). Zachęcam więc do rozglądania się za obrazkami podczas wędrówek. A może ktoś z Was zna też inne naturalne stanowiska tych roślin?
Fotografie tegorocznych owocostanów będzie można niedługo obejrzeć (mam nadzieję) w galerii roślin.
Tak naprawdę (wg specjalistów) w Polsce w stanie dzikim nie występują obrazki plamiste, tylko ich odmiany - obrazki alpejskie lub obrazki typowe wschodnie (ale to już wyższa szkoła jazdy).
A poza tym są już grzyby (kozaki, zajączki i piękne kanie) i niestety mnóstwo paskudnych kleszczy.

[Ivo]

Andrzej Kurpiewski
Wysłany: Nie Cze 24, 2007 3:48 pm

Zainspirowany Twoją wypowiedzią dot. obrazków plamistych zajrzałem do czerwonej księgi Zagrożonych gatunków flory naczyniowej Dolnego Śląska [Kącki Z. red. 2003]. Oto co tam znalazłem: "Do roślin wątpliwych dla flory Dolnego Śląska (...) należą obrazki plamiste Arum maculatum. Gatunek ten na omawianym terenie nie występuje. Na wszystkich dotychczas podawanych stanowiskach na Dolnym Śląsku stwierdzono pokrewny takson - obrazki alpejskie Arum alpinum". Rośliny te, według cytowanej książki należą do grupy narażonych na wymarcie [VU]. Ich większe stanowisko znajduje się w lesie koło Wilczej w Górach Bardzkich.

[Ivo]

Mrozen
Wysłany: Sro Cze 27, 2007 12:52 pm

A więc mamy już dwa miejsca w Sudetach (lub ich okolicach) gdzie możemy szukać obrazków (w odmianie jak się wydaje obrazki alpejskie a nie plamiste). Chociaż niektórzy twierdzą, że obrazki plamiste występują jednak w Polsce "na dziko" - ale tylko na Pomorzu Zachodnim. Zdaje się jednak, że o ile gdzieś żyją na wolności, to tylko dlatego, że uciekły z "niewoli" ogrodników. Nawet ci ostatni prowadzą na forach dyskusje na temat - co kupili w sklepie a jaka odmiana im wyrosła.
Ale Sudety to przecież nie tylko Polska ale i Czechy. A na czeskich stronach poświęconych roślinom np. : http://www.kvetenacr.cz/index.asp
są wiadomości, że obrazki plamiste występują w Czechach (stanowiska rozproszone, zdjęcie przykładowej rośliny wykonano w maju tego roku, obok Jicina, Kraj Kralovohradecki, na obrzeżach Czeskiego Raju - a więc "prawie" w Sudetach) a obrazki wschodnie wyłącznie na terenie Moraw (również stanowiska rozproszone, przykładowe zdjęcie z rejonu Hany, na południe od Ołomuńca, Kraj Olomoucki - z roku 2004).
A więc szukajmy obrazków, bo na pewno występują w Sudetach i ich okolicach. Niezależnie od odmiany są to kwiaty bardzo piękne i dziwne.
Wyglądają jak owadożerne rośliny z południowoamerykańskiej dżungli, choć owadożerne nie są. Zwabiają jednak, zniewalają i wykorzystują owady - ale wyłącznie w celach "seksualnych". Niezmiernie ciekawy opis tego procederu znalazłem na stronie Wydziału Duszpasterstwa Kurii Metropolitarnej Białostockiej - Czas miłosierdzia on - line !!!
"Bywa i tak, że kwiaty, czasami nawet te doniczkowe, hodowane w naszych mieszkaniach, wydzielają przykre zapachy. Najbardziej chyba przykrą woń mają: barszcz (Heracleum sphondylicum), ciemiernik (Helloborus Foetidus) i obrazki plamiste (Arum maculatum). Można powiedzieć, że i te zapachy są wynikiem przebiegłości roślin. Gwarantują one jednak roślinom zapylenie. Zapach kwiatów podobny jest do rozkładającego się białka, do kału i zachęca owady żerujące na oborniku czy śmietniku do odwiedzania kwiatów. Monoaminy nadają kwiatom rybi zapach, indol i skatol odpowiedzialne są za zapach kału, zaś kwas izomasłowy nadaje przykrą stęchłą woń. Taki przykry dla nas zapach roślina wykorzystuje jako pułapkę dla owadów. Kwiaty Arum nigrum i Arum maculatum w nocy otwierają pochwę i odsłaniają kolbę. W kolbie odbywa się intensywne oddychanie, w wyniku którego temperatura kolby sięga 30°C. Wysoka temperatura kolby ułatwia wydzielanie lotnych amin o odrażającym dla nas zapachu, ale jakże miłym muchom, żukom gnojowcom. Owady przywabione zapachem siadają na kolbie i spadają na dno kwiatu. Ponieważ wewnętrzna strona pochwy kwiatu jest śliska, żuk nie może wydostać się z pułapki i pozostaje w niej 24 godziny. W tym czasie przenosi pyłek na słupek. Kiedy owad wykona pracę, pochwa kwiatu marszczy się i uwalnia owada."
A najbliżej Wrocławia można je znaleźć w Muszkowickim Lesie (zdjęcia owocostanów z ubiegłego roku są już w galerii, tegoroczne będą tam - mam nadzieję - już niedługo). No i pewnie trzeba będzie zmienić podpis z obrazków plamistych na alpejskie. Pozdrawiam mniej lub bardziej zapalonych "zielonych" - no i do lasu w pierwszej wolnej chwili!

[Ivo]

Mrozen
Wysłany: Sro Sie 29, 2007 4:29 pm

Wróciłem z wakacji w Beskidzie Niskim, gdzie ku mojemu zaskoczeniu znowu zetknąłem się z obrazkami alpejskimi. Co prawda nie spotkałem ich w terenie, ale po nabyciu w Ośrodku Edukacyjnym Magurskiego PN broszury mówiącej o lasach jaworowych tegoż parku zobaczyłem taki obrazek (alpejski).



Jest to pewna wskazówka gdzie (w jakich typach lasu) można obrazki najczęściej spotkać i może też pomóc w sudeckich poszukiwaniach.

A tak na marginesie jaworzyna z języcznikiem też się pięknie prezentuje.

[Ivo]

Mrozen
Wysłany: Czw Wrz 27, 2007 11:08 am

Nowe wiadomości o obrazkach alpejskich - praktycznie już z rejonu Sudetów (opisany obszar leży pomiędzy Głubczycami a Prudnikiem).
Zaczerpnięto z pracy:
http://www.glubczyce.pl/szata.pdf
"Obrazki alpejskie Arum alpinum (GŚ-E, O-CE, CK-NT)
To naga bylina o bulwiastym, pionowo ustawionej bulwie i łodydze osiągającej wysokość 50 cm. Reprezentuje rodzinę obrazkowatych Araceae. Liście są odziomkowe, niecostrzałkowate rozwijające się już od końca marca. Charakterystyczny kwiatostan składa się z tutkowato zwiniętej części dolnej i otwartej górnej. Trującymi owocami są czerwone jagody tworzące gęstą kolbę. Obrazki alpejskie występują w województwie opolskim bardzo rzadko w południowej części. Rosną przeważnie w niewielkich, wilgotnych zadrzewieniach i lasach liściastych Płaskowyżu Głubczyckiego.
Stanowiska obrazków alpejskich na terenie gminy Głubczyce znajdują się na północ
od Biernatówka, w Lesie Głubczyckim w okolicy Wilczego Stawu i na północny zachód od
leśniczówki Ściborzyce Małe oraz na północ od Klisina."

[Ivo]

Mrozen
Wysłany: Nie Lut 24, 2008 7:26 pm

Mamy 24 lutego a w Muszkowickim Lesie Bukowym (o ile mnie wzrok nie myli) gramolą się z pod ziemi obrazki alpejskie - tego najstarsi muszkowiczanie nie pamiętają.

[Ivo]

Mrozen
Wysłany: Pią Maj 16, 2008 4:46 pm

Wcześnie się wygramoliły, ale zakwitły dopiero w połowie maja - za to jak!

[Ivo]

Mrozen
Wysłany: Pon Wrz 08, 2008 6:33 pm

Porzuciłem dzisiaj ten cały lotniczo - wojenny zamęt (który możecie mi wierzyć, kosztował mnie sporo zdrowia - i nie wiadomo, czy na tym koniec) i pojechałem z Mrożonką i Agnieszką na grzyby. A, że nie wolno myśleć tylko o brzuchu, to zahaczyliśmy o Muszkowicki Las Bukowy - gdzie pięknie owocują obrazki alpejskie. No i w ten sposób mamy pełny komplet fotografii - od wychodzenia liści spod ziemi, przez imponujący kwiatostan po obumierające owocostany (również malownicze).

[Ivo]

Mrozen
Wysłany: Pon Lip 27, 2009 9:56 pm

Kaszubska dygresja odnośnie obrazkowatych. Czermień błotna - bardziej pospolita od obrazków, występuje także na Dolnym Śląsku i w Sudetach. Kwiatostan, owoce i środowisko, w którym czuje się najlepiej (typowe przydrożne pomorskie bagienko).


_________________
SKPS - z nami w Sudety
http://www.skps.wroclaw.pl/
http://kunstkamerasudecka.blogspot.com/