To co jest w Kwidzynie, z pozycji nawy głównej wygląda jak lektorium. Ale to nigdy nie było lektorium - tam jest dwukondygnacyjne prezbiterium (z historią powstania trochę zbliżoną do kościoła św. Krzyża, dolna część miała być kryptą/osobną kaplicą pogrzebową). Katedra w Kwidzynie powstawała w sposób nietypowy i jest dość niesamowitym połączeniem budowli sakralnej z obronną. Wszystkim polecam zwiedzanie. Górna część prezbiterium jest ozdobiona ciekawymi malowidłami i być może pełniła funkcję kaplicy zamkowej.
"Prace nad budową istniejącej dzisiaj katedry rozpoczęły się za biskupa Rudolfa. od 1310 r. prowadził je sprowadzony z Włoch architekt Maurycy. Początkowo zbudowano dwupoziomowe, wieloboczne prezbiterium. w dolnej części miała być krypta grzebalna, a w górnej kościół z chórem kapłańskim. Prace trwały 20 lat, zakończone zostały w 1330 r. gotowa była w tym czasie krypta grzebalna, ponieważ w tym roku pochowano w niej zamordowanego w Malborku wielkiego mistrza Wernera von Orselna. Krypta stała się też miejscem pochówku biskupów pomezańskich. katedra otrzymała wezwanie: Najświętszej Maryi Panny i św. Jana Ewangelisty. Prezbiterium zbudowano tuż przy istniejącym już kościele, w którym w czasie budowy sprawowano kult. Z kościołem sąsiadował zamek kwidzyński. Długość prezbiterium to 22 m, a szerokość 10,5 m, natomiast wysokość 18,2 m. Mury zostały wzmocnione czterema przyporami, a cztery filary podtrzymują strop krypty, który jest jednocześnie podłogą górnego kościoła."
http://bazhum.muzhp.pl/media/files/Stud ... 00-508.pdf"Wschodnia część katedry kwidzyńskiej reprezentuje szczególny typ architektoniczny budowli dwupoziomowej, przy czym istnieją źródła precyzujące cel zastosowania takiego rozwiązania. W dokumencie z 1343 roku położony jest nacisk na funkcję grzebalną - "pro magnificanda sepultura". Katedra, a właściwie wydzielona jej część, stała się miejscem grzebalnym. W dokumentach, a następnie w starszych opracowaniach zaczynają się pojawiać określenia dolnej kondygnacji: "Krypte", "Gruftkirche", które wskazują, że forma architektoniczna tej części kościoła nabierała nowych znaczeń. W przekazach źródłowych następuje rozdzielenie poszczególnych członów budowlanych kościoła zgodnie z ukształtowaniem architektonicznym i funkcjonalnym na górny i dolny chór, przy czym górna kondygnacja określana jest: "chorus superior", "chorus beate virginis Mariae", "chorus ecclesiae Pomesaniensis". Pojawiają się wzmianki o dolnej kaplicy jako wnętrzu z określoną, własną funkcją liturgiczną, przeznaczmy do odprawiania mszy żałobnych. (...) Połączenie budowli dwupoziomowej z funkcjonalną grobową ma bardzo długa tradycję. Można przypuszczać, że rozwiązanie kwidzyńskie nie było wynikiem przypadku, ale celowo podjętej i realizowanej koncepcji, opartej na schemacie budynku dwukondygnacyjnego. Formy tradycyjne są bardziej czytelne dla odbiorcy aniżeli nowatorskie. W mentalności ludzi średniowiecza trwało pojęcie budowli grobowej jako dwukondygnacyjnej. Istnieją przesłanki świadczące, że bezpośrednim impulsem dla Kwidzyna był kościół zamkowy w Malborku. Data ukończenie kaplicy św. Anny (1344) - pomyślanej jako grobowa wielkich mistrzów - pozwala przypuszczać, że rozwiązanie to mogło oddziaływać na architekturę sąsiednich terenów. Jeśli jednak Malbork wpisuje się w ciąg typologiczny paryskiej Ainte Chapelle, to Kwidzyn sięga w swej genezie do starej tradycji dwupoziomowych budowli sepulkralnych."
http://kwidzynopedia.pl/index.php?title ... _Kwidzynie